Hoe beïnvloedt motivatie de prestatie van studenten?

De Cognitieve Belasting Theorie (CBT) beschrijft de interactie tussen het werkgeheugen en het langetermijngeheugen. In lessituaties moet je rekening houden met de verwerkingscapaciteit van dit werkgeheugen: niet overbelasten en niet onderbelasten.

Invloed van CBT op de studentmotivatie

De motivatie van studenten is een van de invloedrijkste factoren bij het lesgeven. Als docent weet je dat gemotiveerde studenten betere leerresultaten behalen. Binnen het onderzoek naar CBT is motivatie als beïnvloedende factor nauwelijks een thema geweest. Alles wijst er echter op dat een optimale belasting van het werkgeheugen bijdraagt aan een grotere motivatie bij studenten. Dat betekent:

• niet overbelasten

• maar ook niet onderbelasten

Mate van belasting bepaalt reactie student

Als het werkgeheugen wordt onderbelast kan verveling ontstaan: de leertaak is te gemakkelijk en daagt niet uit. Bij overbelasting kan de student gefrustreerd raken of onzeker worden:

• “ik kan het niet”

• “het lukt me niet”

Dus zowel over- als onderbelasting kunnen leiden tot demotivatie.
Als de belasting echter optimaal is, is de kans groot dat de student de leertaak met succes afrondt. Hij kan trots zijn op zijn prestatie. Het gevoel van zelfvertrouwen wordt groter. Dit werkt motiverend:

• “ik kan het”

• “ik heb er mijn best voor gedaan en het is me gelukt!”

• “kom maar op met die volgende taak”

Je kunt je als docent voorstellen dat het goede resultaat als een beloning wordt ervaren en dus motiveert.

Motivatie vooraf sturen

Instructie volgens CBT-principes kan de motivatie van studenten dus vergroten. Maar hoe zit het met de motivatie vooraf? De student moet vooraf al gemotiveerd zijn of raken om zich open te stellen voor de instructie, en om zich in te spannen. Als docent concurreer je met jouw instructie met andere gedachten die studenten bezig houden, zoals:

• “waar zal ik eens gaan stappen dit weekend?” of

• “hoeveel ‘likes’ zal ik ontvangen op mijn laatst geposte Facebook bericht?”

De beperkte capaciteit vraagt van de student een keuze voor datgene waar hij zijn werkgeheugen op dat moment voor wil inzetten. Motivatie vooraf aan de instructie is daarom onmisbaar.

Dus het lijkt niet alleen van belang om een instructie af te stemmen op het niveau van de student en om zoveel mogelijk ruis te voorkomen. Zowel de inleiding vooraf aan de instructie als de presentatie van de instructietaak moeten motiverende elementen in zich hebben. Denk hierbij aan het communiceren van de doelen van de les, het aansluiten bij de belevingswereld van studenten en aan een aantrekkelijke vormgeving van de instructie.

En bedenk vooral ook: jouw eigen motivatie als docent is van grote invloed op de motivatie van studenten. 

Afbeelding afkomstig uit Integral Options Cafe